Constructie

De rommelzolder

Bij constructie draait het om het actief gebruiken van voorkennis en het samenvoegen van kennis tot een nieuw geheel. Het begint bij de confrontatie met een vraagstuk, een probleem of iets nieuws. Er zijn geen kant-en-klare antwoorden beschikbaar, maar met de denkgewoonte ‘constructie’ heb je de neiging op je eigen rommelzolder (in je eigen hoofd) op zoek te gaan naar stukjes informatie die wellicht bruikbaar zijn: waar doet het aan denken, waar heb ik het eerder gezien, waar lijkt het op, wat weet ik er al wel van? Vanuit deze brokstukken ontstaat dan langzamerhand een reactie.

Constructie vraagt dus in jezelf te keren. Mensen die veel constructie gebruiken hebben vaak de behoefte om éérst even zelf na te denken. Constructie vraagt daarbij om zelfvertrouwen, je eigen inzichten en oplossingen op waarde schatten. Daarbij past ook enige eigenwijsheid. Soms is het vragen aan een ander wellicht een snellere weg. Maar tegelijkertijd weet je ook dat je sommige dingen zelf uit moet knobbelen om de volgende keer de nieuwe kennis zelf in te kunnen zetten (actieve kennis).

Belangrijke vaardigheden

• Analyseren
• Associëren
• Integreren

Pragmatische variant

• In de lichte, de pragmatische variant kun je constructie het beste beschrijven als de eigen voorkennis serieus nemen. Zodra er zich een vraagstuk of een nieuwe situatie voordoet heeft iemand met enige mate van constructie daar een eigen opvatting over, een eigen idee of invulling van.

Talent

• Wanneer constructie in stevige mate wordt benut, kenmerkt zich dit als creativiteit. Doet zich een nieuwe situatie voor die vraagt om een eigen aanpak of denkrichting, dan klimt iemand met constructie als het ware de eigen rommelzolder op en komt daar van alles tegen dat met elkaar gecombineerd kan worden tot een nieuwe oplossing. De manier waarop die oplossing tot stand komt kan niet logisch worden naverteld omdat ieders rommelzolder er natuurlijk anders uitziet. Dat is ook een punt dat een goede samenwerking in de weg kan staan. Mensen met een stevige mate van constructie kunnen echt even in hun eigen hoofd bezig zijn en daarin voegt een gesprekspartner niet gemakkelijk iets aan toe. Zijn die gesprekspartners mensen met eigen constructies dan kan het zelfs erg ongemakkelijk worden. Zijn het mensen met reconstructie dan dit helpen in het uitwerken van eerste gedachten of het juist stimuleren van de creativiteit.
• Voordeel: nieuwe oplossingen en denkrichtingen bedenken, eigen kleur geven
• Nadeel: moeite met samenwerken, neiging het wiel uit te vinden

Doorschieter

• Veel constructie levert een bijdrage aan creativiteit en ‘out of the box’-denken, maar heel veel constructie leidt tot chaos. Elk beeld roept dan een nieuwe en onverwachte associatie op en het lukt dan niet je te beperken tot een bepaald idee of één lijn uit te werken.
• Er is een duidelijke hoeveelheid constructie nodig om je mening te kunnen vormen, je eigen weg uit te stippelen en beslissingen te kunnen nemen, maar als het doorschiet neemt de resultaatgerichtheid af (zie voorgaande opmerking).

Relatie met emotie

• Constructie hangt samen met je gevoel van eigenwaarde. Weinig zelfvertrouwen kan ervoor zorgen dat je de mening van anderen belangrijker vindt dan die van jezelf. Je zult dus eerder een vraag stellen, dan zelf een hypothese te construeren en die daarna te verrijken met ideeën en kennis van anderen. Constructie vraagt erom sterk in je eigen schoenen te gaan staan, eigen gedachten serieus te nemen en te accepteren dat je dominant over kunt komen.

Relatie met handelen

• Het belang van constructie verschilt per functie. Bij functies waarbij er veel ruimte is en weinig vooraf ingevuld is, komt constructie aan de orde. Bij beroepen met heldere protocollen en handboeken kan teveel constructie juist in de weg staan en bij bepaalde assistent-functies kan het prettig zijn als iemand gewoon aanneemt wat hem of haar wordt aangereikt.
• Als constructie ontbreekt, wordt het vaak moeilijk om beslissingen te nemen, ‘naar buiten te treden met een eigen profiel/een eigen mening’, of te onderhandelen. Deze activiteiten hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal te maken hebben met het hebben van eigen beelden en betekenis. Je kunt eindeloos informatie verzamelen, maar je neemt uiteindelijk een beslissing op basis van de waarde die jezelf geeft.
• Constructie hangt ook samen met ‘zichtbaar zijn’ en ‘profiel hebben’. Immers, constructies vormen ook de basis voor de ‘eigen’ mening.

Afbakening

• Constructie is de eigen werkelijkheid; waar reflectie nog gaat over de feiten, is het bij constructie iets persoonlijks geworden; het gaat om persoonlijke ervaringen, persoonlijke meningen, persoonlijke standpunten.